Cá basa là cá gì?
Cá ba sa, tên khoa học Pangasius bocourti, còn có tên gọi là cá giáo, cá sát bụng, barca là loại cá da trơn trong họ Pangasiidae có giá trị kinh tế cao, được nuôi tập trung tại nhiều nước trên thế giới. Loài này là loài bản địa ở Đồng bằng sông Cửu Long tại Việt Nam và lưu vực sông Chao Phraya ở Thái Lan. Loài cá này là thực phẩm quan trọng ở thị trường quốc tế. Chúng thường được gắn nhãn ở Bắc Mỹ và Úc với tên là “cá ba sa” hay “bocourti”. (Nguồn: Wikipedia tiếng Việt)
Cá basa có thịt dày với lớp mỡ béo và mềm, khi chế biến thành món ăn đều mang lại mùi vị đặc trưng, những món ăn từ cá basa như canh chua cá basa, cá basa nướng hay cá basa kho được nhiều người yêu thích.
Nguồn gốc của cá basa
Cá basa là một loại cá trắng, được tìm thấy nhiều ở vùng nước sông Mekong và sông Chao Phraya, chảy qua một số quốc gia ở Đông Nam Á. Đây là một loại cá da trơn, có tên khoa học là Pangasius bocourti. Với chi phí nhân giống, nuôi trồng, thu hoạch, đóng gói thấp, cá basa đang được xuất khẩu rộng rãi sang các nước khác nhau trên thế giới. Basa có thân khung rộng với đầu nhỏ, thịt chắc. Cá basa có mùi nhẹ nên được đánh giá là món hải sản được ưa chuộng trong các nhà hàng. Tại đất nước Ấn Độ, cá basa được kết hợp vào các công thức nấu ăn truyền thống của Ấn Độ.
Ở các quốc gia nhập khẩu, basa thường được sử dụng như một sự thay thế cho cá tuyết hoặc cá tuyết chấm đen. Do hai loại cá này có hương vị và kết cấu tương tự nhau.
Thành phần dinh dưỡng cá basa
Giá trị dinh dưỡng trong 126 gram cá basa gồm:
- Lượng calo: 158
- Chất đạm: 22,5 gam
- Chất béo: 7 gam
- Chất béo bão hòa: 2 gam
- Cholesterol: 73 mg
- Carb: 0 gram
- Natri: 89 mg
Do hàm lượng calo thấp và hàm lượng protein cao, cá basa là một thực phẩm có lợi cho những người có chế độ ăn kiêng giảm cân. Trong cá basa có chứa 5 gam chất béo không bão hòa như axit béo omega-3. Đây là một chất béo thiết yếu quan trọng để duy trì sức khỏe tối ưu của cơ thể và não bộ. Tuy vậy, so với cá thu và cá hồi, cá basa có hàm lượng chất béo omega 3 thấp hơn nhiều.
Những lợi ích sức khỏe từ cá basa
Thúc đẩy giảm cân
Cá basa là một thực phẩm có lợi trong chế độ ăn giảm cân. Những người ăn kiêng thường có chế độ ăn nghiêm ngặt, theo dõi chế độ calo khắt khe, do đó cá basa sẽ là một lựa chọn tuyệt vời. Với khẩu phần 100 gram cá chỉ chứa 50 calo, cá basa sẽ giúp ngăn ngừa sự tích tụ chất béo. Đây là chìa khóa để giảm béo hiệu quả ở các vị trí như hông, đùi và dạ dày.
Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy khi tiêu thụ cá basa có thể giúp bạn cảm thấy no lâu hơn.
Cung cấp protein chất lượng cao
Ngoài tác dụng giảm cân, loại cá này cung cấp tất cả 9 axit amin thiết yếu (protein chất lượng cao) cần thiết để tổng hợp các protein quan trọng trong cơ thể. Các axit amin thiết yếu như histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan và valine. Về bản chất không thể được sản xuất bởi các tế bào cơ thể, vì thế cần được bổ sung thông qua chế độ ăn. Thành phần dinh dưỡng trong cá basa giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể cũng như cung cấp đầy đủ năng lượng để cơ thể phát triển.
Góp phần kéo dài tuổi thọ
Cá basa là một loài cá thịt trắng nhưng chứa nhiều axit omega 3. Chất dinh dưỡng này sẽ giúp giảm viêm trong cơ thể. Đồng thời, giúp ngăn ngừa tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, bảo vệ các chức năng của tim và hỗ trợ phát triển thị lực ở trẻ em.
Cải thiện sức khỏe xương
Da của cá basa có hàm lượng vitamin D dồi dào giúp xương chắc khỏe. Bổ sung đầy đủ vitamin D trong chế độ ăn uống với cá basa phi lê hấp, có thể ngăn ngừa tình trạng còi xương, mất xương ở trẻ em và loãng xương ở người lớn.
Phân biệt cá tra và cá basa
Để nhận biết được đâu là cá basa và đâu là cá tra thì hoàn toàn không khó, bạn có thể quan sát kỹ một chút là có thể thấy được sự khác biệt. Cụ thể:
Dựa vào phần đầu cá
- Cá tra có phần đầu khá to,có hình dạng dẹp và bè ra hai bên. Khi cá tra khép miệng sẽ không nhìn thấy hàm răng bên trong.
- Cá basa có phần đầu nhỏ hơn cá tra, ngắn và không bè ra hai bên. Do phần trên của cá basa rộng hơn hàm dưới nên khi khép miệng vẫn có thể nhìn thấy hàm bên trong.
Dựa vào độ dài của râu cá
- Cá tra có phần râu dài hơn râu của cá ba sa, râu của chúng thường kéo dài từ mắt đến mang và độ dài giữa râu hàm trên với râu hàm dưới bằng nhau.
- Còn cá basa có râu hàm trên ngắn bằng khoảng 1/2 chiều dài đầu, phần râu hàm dưới thì lại ngắn hơn râu hàm trên.
Dựa vào phần thân của cá
- Phần thân của cá tra có màu ánh bạc, bắt sáng lấp lánh, mặt lưng thường có màu xanh đậm, bụng dài và nhỏ hơn cá basa.
- Cá basa thường có bụng to tròn màu trắng, trên lưng có màu xanh nâu nhạt, phần thân cá ngắn và hơi dẹp hai bên.
Dựa vào màu thịt cá
- Khi chế biến cá tra, bạn sẽ thấy các thớ thịt to và đầy, màu hơi đỏ hồng. Phần mỡ của cá tra sẽ có màu vàng đục, thường có mùi hôi nên khi chế biến người ra sẽ làm sạch phần mỡ.
- Còn phần cá ba sa khi cắt sẽ để lộ phần thịt cá màu trắng pha chút hồng nhạt, thớ thịt của cá basa sẽ nhỏ hơn cá tra. Do có phần bụng phình to nên khi cắt bạn sẽ thấy phần mỡ trắng đục, khứa cá sẽ có xem kẽ các đường mỡ trắng đục trên lưng và dưới bụng cá.
Cách kho cá basa ngon
Để kho cá basa ngon thì khâu lựa chọn và xử lý nguyên liệu là bước cực kì quan trọng, cần tìm những nơi mua hải sản uy tín để lựa được những con cá tươi ngon, đảm bảo chất lượng.
Cách chọn cá ngon
Nên chọn cá có kích thước vừa phải, mắt cá trong da cá sáng bóng.
Ưu tiên lựa những con cá khi nhấn vào cảm nhận được phần thịt săn, có độ đàn hồi và phần mang cá màu hồng đỏ. Tránh chọn những con cá có màu sắc tái nhạt, phần bung cá bị trương, thịt cá nhũn và mùi ươn sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến thành phẩm chế biến.
Cách sơ chế cá
Để khử mùi tanh của cá, nên làm sạch mang và ruột cá, loại bỏ nhớt bằng cách dùng muối chà xát lên thân cá khoảng 10 phút. Sau đó rửa thật sạch, tùy vào món chế biến để cắt cá cho phù hợp. Có thể ngâm cá trong nước chanh loãng nước pha chút giấm trong khoảng 5 phút để khử mùi tanh của cá.
2 cách làm cá basa kho tộ thơm ngon đậm đà cho bữa cơm gia đình
Cá basa kho nghệ
Chỉ với 2 nguyên liệu chính là cá basa và nghệ là bạn đã có ngay một món kho vô cùng hấp dẫn. Món cá basa kho nghệ có màu sắc bắt mắt cùng hương thơm lừng đặc trưng từ nghệ. Thịt cá thì tươi ngon, béo ngọt thấm đẫm gia vị, hòa cùng một chút cay cay the the của ớt khiến cho món ăn vô cùng đưa cơm.
Nguyên liệu làm Cá basa kho nghệ:
- Cá basa 700 gr
- Nghệ tươi 1 nhánh
- Hành tím 1 củ
- Hành lá 2 nhánh
- Ớt 2 trái
- Bột nghệ 1/2 muỗng cà phê
- Giấm ăn 1 ít
- Dầu ăn 2 muỗng canh
- Nước mắm 1 muỗng canh
- Gia vị thông dụng 1 ít (muối/ đường/ hạt nêm)
Cách chế biến Cá basa kho nghệ:
Sơ chế nguyên liệu
– Cá basa mua về, bạn bỏ mang, làm sạch ruột rồi dùng nước nóng đổ lên thân cá, dùng dao cạo sạch chất nhầy rồi rửa lại với nước cho sạch. Tiếp đến, bạn cắt cá thành từng khúc vừa ăn.
– Để loại bỏ được mùi tanh của cá, bạn cho cá vào thau ngâm với ít muối và giấm ăn trong 10 phút, sau đó vớt cá ra rửa sạch lại với nước rồi để ráo.
– Hành tím lột vỏ, băm nhỏ. Ớt tươi rửa sạch, 1 quả bỏ cuống và 1 quả băm nhỏ.
– Nghệ cạo sạch bỏ, băm nhỏ. Hành lá rửa sạch và chia làm 2 phần: phần đầu hành băm nhuyễn, lá hành cắt nhỏ.
Ướp cá
– Cho cá vào 1 cái tô lớn, ướp cá với hành tím băm, đầu hành lá băm, 1/2 muỗng cà phê muối, 1 muỗng canh nước mắm.
– Thêm 1/2 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng canh đường, 1/2 muỗng cà phê bột nghệ, ớt băm, nghệ tươi băm. Trộn đều và ướp cá trong 30 phút.
Kho cá
– Bắc chảo lên bếp, bật bếp, cho 2 muỗng canh dầu ăn vào. Dầu nóng thì cho phần nghệ băm còn lại vào xào cho thơm.
– Sau đó xếp cá vào chảo, rồi cho hết phần nước gia vị đã ướp cá vào, đậy nắp lại kho với lửa nhỏ trong 15 phút cho đến khi nước kho cá gần cạn lại thì nêm nếm cho vừa ăn, tắt bếp là hoàn thành.
Thành phẩm
Bạn cho cá basa kho ra thố, rắc thêm 1 ít lá hành cắt nhỏ, ớt tươi còn lại lên trên và thưởng thức cùng cơm nóng nhé!
Món cá basa kho nghệ thơm lừng lại có vị cay cay, dùng kèm cơm trắng nóng là đảm bảo “đưa cơm”. Đây chính là sự lựa chọn hoàn hảo cho bữa tối gia đình bạn!
Cá basa kho dứa
Nếu bạn không thích hương vị đặc trưng của nghệ tươi hay bột nghệ thì có thể thay thế bằng cách kho cá basa với thơm. Món cá basa kho thơm này sẽ có hương vị chua ngọt khác hẳn so với món cá basa kho nghệ mang hương vị đậm đà.
Món ăn sau khi hoàn thành sẽ có màu vàng tươi của thơm kết hợp với màu hành lá tươi xanh trông vô cùng đẹp mắt. Cắn một miếng cá basa cùng với thơm sẽ cảm nhận được độ mềm, ngọt hòa quyện cùng vị chua chua vô cùng hoàn hảo. Tất cả tạo nên một món kho cực kì hấp dẫn, thơm nức cả gian bếp nhà bạn.
Nguyên liệu làm Cá basa kho thơm:
- Cá basa 500 gr
- Thơm 1/2 trái
- Hành tỏi băm 30 gr
- Đầu hành lá 10 gr (cắt nhỏ)
- Hành lá 10 gr (cắt nhỏ)
- Ớt băm 10 gr
- Đường 3 muỗng canh
- Nước mắm 3 muỗng canh
- Bột ngọt 10 gr
- Tiêu xay 10 gr
- Dầu ăn 2 muỗng canh
- Nước lọc 1/2 chén
Cách chế biến Cá basa kho thơm:
Sơ chế nguyên liệu
– Cá basa mua về bạn xát muối vào cá rồi rửa lại nước sạch cho cá bớt nhớt. Sau đó ngâm cá trong nước chanh loãng hoặc nước pha chút giấm trong khoảng 5 phút để khử mùi tanh của cá. Kế đến bạn cắt cá thành từng khứa nhỏ vừa ăn.
– Thơm gọt vỏ, rửa sạch, bỏ mắt rồi cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn.
Ướp cá basa
– Cá basa sau khi cắt thành từng khứa thì đem ướp với 2 muỗng canh đường, nước mắm, đầu hành lá, hành tỏi băm, ớt băm, bột ngọt rồi trộn đều. Để cá ngấm gia vị trong khoảng 30 phút.
Làm nước màu
– Bắc nồi hay chảo sâu lòng lên bếp, đợi nóng rồi cho vào khoảng 2 muỗng canh dầu ăn cùng 1 muỗng canh đường. Để lửa nhỏ cho đường tan hết thành màu vàng cánh gián là được.
Kho cá
– Khi nước màu đã xong, bạn tiếp tục cho hết phần cá đã ngấm gia vị vào, để lửa vừa khoảng 2 – 3 phút rồi cho 1/2 chén nước lọc vào. Chỉnh lại lửa liu riu, thi thoảng dùng đũa đảo nhẹ cho 2 mặt cá chín đều.
– Khi kho cá được khoảng 15 – 20 phút, 2 mặt cá đã vàng săn lại, rút bớt nước thì cho tiếp hết phần thơm đã chuẩn bị vào.
– Kho thêm 5 – 10 phút nữa thì tắt bếp. Cho hết phần hành lá và tiêu xay lên trên mặt là hoàn thành.
Thành phẩm
Cá basa kho thơm nóng hổi, màu vàng tươi của thơm kết hợp cùng màu xanh của hành lá cùng những khứa cá basa thấm đều gia vị. Tất cả tạo nên một món cá basa kho cực kì hấp dẫn, thơm nức cả gian bếp gia đình. Đây chắc hẳn là một món mặn hao cơm đấy nhé!
>>Có thể bạn quan tâm:
