Cá bã trầu là một trong những loại cá biển quen thuộc ở Việt Nam tuy nhiên không phải ai cũng hiểu và biết về loại cá này. Đôi khi có nhiều người thường bị nhầm lẫn cá bã trầu với những loại cá cảnh thả bể khác vì vẻ bể ngoài bắt mắt của chúng.
Cá bã trầu là cá gì?
Cá bã trầu có nhiều tên gọi khác như cá thanh ngọc, cá bảy trầu hay cá thóc hoặc cá sơn thóc. Tên gọi cá thóc hay cá sơn thóc cũng rất phổ biến ở một số vùng. Điều này khiến không ít người khó xác định về loại cá. Cá nhìn rất giống cá hường nhưng mắt cá to hơn, da mỏng và vảy nhỏ. Kích cỡ cá cũng đa dạng có cá nhỏ cỡ cá hường nhưng cũng có cá kích cỡ lớn đến vài ký.
Cá bã trầu thuộc họ Cá Sặc. Cá phân bổ nhiều ở các vùng nước sâu hoặc vùng nước nông chảy chậm. Hạ lưu và trung lưu sông Mekong có nhiều loại cá này. Cá bã trầu không chỉ có ở các vùng nước ngọt mà ở các vùng biển nước ta cũng có. Tại miền Tây, cá bã trầu thường là cá có kích cỡ nhỏ. Trong khi đó, vùng biển Nam Trung Bộ hoặc miền Trung, cá bã trầu thường có kích cỡ lớn hơn.
Cá bã trầu không chỉ để chế biến các món ăn ngon mà có loại cá chấm dài được dân chơi cá cảnh rất yêu thích.
Đặc điểm và giá trị dinh dưỡng của cá bã trầu
Cá bã trầu là một loại cá thuộc họ Cá trác. Toàn thân chúng có màu đỏ hoặc hồng nhạt, con lớn có màu đậm hơn. Sở dĩ chúng có tên gọi như vậy vì toàn thân có màu sắc như màu bã trầu.
Loại cá này trưởng thành có cân nặng khoảng 150-200 gram trở lên, đầu hơi to và thân dẹp hai bên, có độ dài vừa phải (12 – 24cm), miệng rộng, mắt to tròn, vẩy nhám và dày.
Chúng thường sinh sống trong vùng nước duyên hải, chủ yếu là gần rạn san hô đá hoặc vùng biển khơi hơn (ở độ sâu 20–200m).
Thịt cá bã trầu hơi dai, có mùi thơm, vị ngọt thanh, ít tanh, cá càng lớn thì thịt càng ngon. Theo nghiên cứu cho thấy, ăn thịt cá có tác dụng giảm nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch, giảm viêm nhiễm.
Ngoài ra, chúng cũng là loại thực phẩm giàu Omega-3, vitamin, protein và các khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. DHA có trong cá rất tốt quá trình phát triển của trẻ nhỏ.
Giá cá bã trầu tươi ngon
Cá bã trầu tươi trên thị trường thường có giá bán lẻ dao động từ 150.000đ – 300.000đ/kg tùy theo mùa và kích cỡ cá.
Cá bã trầu làm món gì ngon?
Cá bã trầu rất dễ chế biến, bạn có thể thử với món canh chua, nướng, bánh canh cá hay bã trầu chiên giòn, chiên me, kho tiêu, kho nước cốt dừa… đều được. Dưới đây là một số cách nấu cá bã trầu phổ biến nhất.
Cá bã trầu nấu canh chua
Đây là một món ăn được ưa chuộng trong bữa cơm gia đình người miền Trung. Nhờ phần thịt mềm mà dai, thơm ngọt, canh chua cá vừa ngon miệng, chan với cơm lại giúp giải nhiệt mùa hè.
Nên chọn những con thật tươi, sau khi mua về chỉ cần móc mang, bỏ phần ruột, rửa sạch rồi mang đi chế biến.
Nguyên liệu nấu canh chua cá rất đơn giản tùy theo vùng miền, nhưng cơ bản chỉ cần có cà chua, me, một ít hành và rau é (hay rau thơm) tạo mùi là đủ.
Canh cá bã trầu có nhiều cách nấu tùy theo sở thích và thói quen dùng món canh cá của nhà bạn. Với cá bã trầu, nấu canh ngon nhất và phổ biến nhất là nấu ngót, nấu khế và nấu canh chua. Ngay sau đây chúng ta cùng tham khảo cách nấu ngót đơn giản rất dễ làm nhé.
Nguyên liệu
- 1 kg cá bã trầu
- 2-3 trái cà chua
- 1/4 trái thơm (dứa)
- 1 nắm thì là
- 2 củ hành tím
- 2 tép tỏi
- Ớt tươi (tùy mức ăn cay)
- Dầu ăn
- Gia vị: muối, đường, bột nêm, nước mắm
Cách nấu canh cá bã trầu đơn giản
- Cá bã trầu làm sạch, cắt khúc, rửa sạch, để ráo nước.
- Cà chua rửa sạch, thái múi cau. Thơm gọt bỏ, bỏ mắt, bỏ lõi, cắt miếng vừa ăn.
- Thì là nhặt sạch, rửa sạch, cắt khúc. Hành tím và tỏi bóc vỏ, rửa sạch, đập dập, băm nhỏ. Ớt rửa sạch thái lát.
- Bắc nồi lên bếp, cho vài 1-2 thìa canh dầu ăn, đun nóng. Dầu nóng, bạn cho hành tím và tỏi băm vào phi thơm. Cho cà chua vào xào vài phút, đổ lượng nước vừa ăn, nấu sôi.
- Nước sôi bạn nêm gia vị gồm 1 thìa cà phê muối, 1 thìa cà phê bột nêm, 1 thìa cà phê đường, 1 thìa canh nước mắm. Cho cá và thơm vào, nấu chín.
- Cá chín, bạn nêm nếm lại cho vừa ăn, thêm vài lát ớt tùy mức ăn cay. Cuối cùng bạn cho thì là vào rồi tắt bếp.
Cá bã trầu chiên
Bã trầu chiên có nhiều cách chế biến đa dạng, bạn có thể làm cá bã trầu chiên giòn chấm mắm me, bã trầu chiên muối ớt…
Cá bã trầu chiên dùng với cơm rất bắt vị. Bạn có thể chiên không chấm nước mắm mặn hay nước mắm chua ngọt . Hoặc bạn có thể thêm ít gia vị chiên để đổi món như chiên sả ớt, chiên sả sợi hay chiên mắm đều ngon. Dưới đây, chúng ta cùng tham khảo cách chiên muối sả ớt thật đậm đà nhé.
Nguyên liệu
- 1 con cá bã trầu to
- 3 nhánh sả
- Ớt xanh và ớt đỏ tươi (tùy mức ăn cay)
- 1/2 thìa cà phê muối hạt
- 1/2 thìa cà phê bột ngọt
- 1/4 thìa cà phê tiêu xay
Cách làm cá bã trầu chiên thơm ngon
- Cá làm sạch, cắt làm đôi hoặc làm ba, rửa sạch, để ráo. Khứa lên mình cá vài đường để khi ướp gia vị sẽ thấm hơn.
- Sả bỏ bớt lớp vỏ ngoài, cắt bớt phần lá, rửa sạch, cắt nhỏ. Ớt rửa sạch, cắt khúc. Cho sả, ớt, muối hạt, bột ngọt, tiêu xay vào cối, giã nhuyễn.
- Sả ớt nhuyễn, bạn cho vào 2 thìa cà phê nước mắm, trộn đều. Cho hỗn hợp này vào cá, thoa đều cả ngoài lẫn trong, ướp cá ít phút.
- Bắc chảo dầu lên bếp, lượng dầu bạn cho vừa để chiên cá không cần ngập dầu. Dầu nóng, bạn cho cá vào chiên lửa nhỏ vàng đều 2 mặt là được.
- Gắp cá chiên ra đĩa, có thể chuẩn bị thêm chén nước mắm chua ngọt để chấm.
Cá bã trầu nướng ớt xanh
Bên cạnh món cá nướng mọi thông thường. Món cá nướng ớt xanh chính là đặc sản của người dân miền Trung.
Để món cá nướng đảm bảo vị ngon nhất, bạn nên chọn những con cá tươi nhất, tốt nhất là cá tươi vừa đánh bắt, cá lớn khi nướng sẽ ngon hơn cá nhỏ.
Cá bã trầu nướng thường được ăn kèm với rau sống như: rau thơm, chuối xanh, dưa chuột cắt lát, cà chua, chấm với nước xốt xanh…
Bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt, béo, giòn, thơm đặc trưng của cá hòa lẫn vị mằn mặn, cay cay của ớt xanh hấp dẫn đến khó quên.
Cá bã trầu nướng giấy bạc
Bên cạnh cách nướng trực tiếp trên bếp than, bạn cũng có thể nướng cá bằng cách bọc giấy bạc. Nướng cá trên giấy bạc không chỉ giúp giữ trọn vị ngọt tươi, mà còn giúp cá không bị quá khô, màu sắc nhìn bắt mắt và hấp dẫn hơn.
