Xí quách là phần xương còn lại sau khi nấu nước dùng của các món bún, phở… Ngoài công dụng làm ngọt nước, xí quách còn mang đến thú vui cho thực khách khi thưởng thức, đôi khi là cắn được lớp thịt mỏng, lớp mỡ hay hút được phần tủy trong xương.
Xí quách là gì?
Nằm trong những món ăn rất được yêu thích đặc biệt là trên bàn nhậu, xí quách mang đến cho người thưởng thức những hương vị độc đáo khó tả. Nghe tên gọi của món ăn cảm thấy thật lạ lẫm phải không nào? Chắc chắn, sẽ có nhiều bạn tò mò thực chất xí quách là gì? Cách nấu xí quách đơn giản tại nhà ra sao? Trong chuyên mục Kiến Thức Nấu Ăn lần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về món ăn này nhé!
Tên gọi xí quách được gọi theo cách phát âm của tiếng Quảng Đông, có nghĩa là trư cốt hay xương heo. Vậy xí quách là gì? Xí quách còn được gọi là xương hầm, là một món ăn bình dân và thông dụng ở Việt Nam. Ban đầu xí quách đơn thuần nấu bằng xương heo, nhưng sau đó được mở rộng ra đến xương bò, xương gà, xương dê… Những đoạn xương này đã được nấu ra làm nước lèo, nước lèo được sử dụng vào mục đích khác như nấu phở, bún… còn lại là những lớp mỡ, lớp gân, lớp tuỷ xương đã chín nhừ.
Xí quách thường được làm mồi nhậu tại các quán nhậu, quán cóc và đặc biệt phổ biến tại thành phố Hồ Chí Minh. Xí quách thường được ăn cùng với mì hoặc bún, chấm kèm nước tương và ớt xắt. Một trong những điều thực khách thích thú về món ăn này chính là khẩu vị trong việc gặm xương. Nước lèo được nấu trong vắt, mùi thơm nức mũi, vị béo từ tủy và xương được hầm nhừ lan tỏa trong miệng tạo cảm giác khoái khẩu.
Các loại xí quách phổ biến
Tuy gọi chung một tên gọi là xí quách nhưng xí quách cũng được phân chia thành nhiều loại khác nhau. Chủ yếu phân chia dựa vào vị trí xương và tuỳ vào từng vị trí để chế biến thành những món ăn phù hợp. Các loại xí quách có thể kể đến như:
- Xí quách xương đầu: đúng như tên gọi, phần này bao gồm xương đầu như xương mặt, xương sọ.
- Xí quách sườn: là phần xương dài mỏng nằm ở giữa thân. Từng đôi sườn nối với nhau bằng đốt xương sống lưng.
- Xương sống: là phần xương trục dọc với cấu tạo là nhiều các đốt nối tiếp nhau tạo thành.
- Xương ống: đây là phần xương chính ở bắp chân.
- Xương ức: là phần xương ở ngay dưới lồng ngực. Đối với ức heo, 6 đốt nối với nhau bởi các đĩa sụn.
- Xí quách chi trước: bao gồm các xương vai, cẳng chân – xương chân trước, cổ chân, móng.
- Xí quách chi sau: gồm các phần xương chậu, cẳng – cổ chân, xương đùi, bàn chân, ngón chân.
Cách làm lẩu xí quách đơn giản
Xí quách được biến tấu thành món lẩu xí quách, một loại lẩu có hương vị mới lạ, được chế biến từ nước xương hầm kết hợp với các nguyên liệu như táo đỏ, lê, nấm tuyết nhĩ… nên nước lẩu có mùi vị đặc trưng từ rau quả rất tinh khiết, vị thanh thanh, ăn kèm cùng với thịt gà hoặc tôm. Giờ thì cùng nhau tham khảo cách nấu lẩu xí quách đơn giản tại nhà ngay sau đây!
Nguyên liệu cần chuẩn bị làm lẩu xí quách
- 1,5 kg xương ống heo
- Cà rốt, củ cải trắng, hành tây
- Lê, bắp, cải thảo
- 300g mì
- 200g nấm đùi gà
- 200g rau tần ô
- Cần tây
- Nước tương, hạt nêm, muối đường
Các bước làm lẩu xí quách
Bước 1: Xương heo khi mua về bạn rửa sạch xương, chần sơ qua nước sôi, tiếp theo rửa lại với nước lạnh rồi cho vào nồi, cho vào khoảng 2 lít nước và đun sôi. Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa đun trong khoảng 1 tiếng đồng hồ cho xương ra nước.
Mẹo nhỏ: Để xương xí quách thơm ngon và nước trong, khi hầm nên cho vào ít nước mắm. Trong quá trình nấu, thường xuyên vớt bọt trong sẽ giúp nước dùng sau khi nấu nhìn sẽ được trong và hấp dẫn hơn.
Bước 2: Sơ chế các loại rau củ quả: Bạn chặt bắp thành từng khúc dài khoảng 4 cm. Lê bạn gọt vỏ, bỏ hạt và cuốn, chẻ thành từng miếng nhỏ. Cà rốt gọt vỏ, sau đó tỉa hoa, cắt khoanh dày khoảng 0.5 cm. Củ cải trắng gọt sạch vỏ, cắt khúc sau đó chẻ nhỏ. Tần ô nhặt và rửa sạch, cần tây rửa sạch, cắt khúc. Nấm đùi gà chẻ đôi và cắt lát. Hành tây bóc vỏ bổ múi cau. Cải thảo rửa sạch cắt xéo nhỏ.
Bước 3: Bạn cho củ cải trắng, bắp vào nồi xương, đậy nấp lại và đun nhỏ lửa tiếp khoảng 45 – 60 phút cho các nguyên liệu chín mềm và ra nước ngọt. Tiếp theo, thêm lê và cà rốt vào nấu khoảng 30 phút. Trong quá trình nấu, vớt bọt thường xuyên.
Bước 4: Sau khi nấu lê ra hết nước ngọt, bạn nêm vào nồi 1 muỗng canh muối, 1 muỗng canh đường, 2 muỗng canh hạt nêm, khuấy đều cho gia vị tan và nêm nếm cho vừa khẩu vị. Đợi nước sôi lên bạn có thể tắt bếp và dọn lên thưởng thức. Khi dùng lẩu bạn nên cho phần nấm vào trước cho nấm chín kỹ sau đó mới thêm rau và cải vào.
Những điều cần chú ý khi nấu lẩu xí quách
Để món lẩu xí quách thêm phần thơm ngon và nước dùng trở nên trong trẻo, khi hầm, bạn có thể thêm vào 1 muỗng nước mắm.
Hãy lưu ý rằng, trong suốt quá trình nấu, hãy thường xuyên vớt bọt. Điều này giúp nước dùng trở nên trong suốt và hấp dẫn hơn.
Khác biệt của cách nấu lẩu xí quách là bạn không cần sử dụng bún tươi hay bún gạo như các món lẩu thông thường. Thay vào đó, bạn chỉ cần mì tôm và một ít cải thảo để tăng thêm hương vị.
Món lẩu xí quách khi hoàn thành, hương thơm phát ra, nước lẩu trong suốt và ngọt ngào từ xương, hoà quyện với vị thanh thanh của rau củ, tạo nên một bức tranh hấp dẫn mà không gì sánh kịp. Đừng ngần ngại mà hãy bắt tay vào bếp ngay để thể hiện khả năng nấu nước lẩu tuyệt vời của bạn!
Món lẩu xí quách ăn với mì trứng là tuyệt vời, đừng quên chuẩn bị thêm chén nhỏ nước mắm và vài lát ớt nhé! Món lẩu thơm lừng, nước lẩu ngọt từ xương thật hấp dẫn phải không nào. Còn chần chừ gì mà không trổ tài chiêu đãi cả gia đình thân yêu thôi nào. Chúc các bạn thành công!
Các món ăn kết hợp xí quách
Bún bò xí quách
Món ngon từ xí quách ở TP HCM này đầy đặn với thịt nạm, chả, giò, mống heo hoặc xí quách theo yêu cầu.
Với các tín đồ ẩm thực Việt Nam ắt hẳn không còn xa lạ với món bún bò Huế có nguyên liệu chính từ thịt bắp bò, và giò heo. Nhưng sự kết hợp giữa hương vị của món đặc sản Huế này với những miếng xí quách khổng lồ vừa nạc vừa gân thì có lẽ còn khá mới mẻ với nhiều người.
Món ngon từ xí quách ở TP HCM này đầy đặn với thịt nạm, chả, giò, mống heo hoặc xí quách theo yêu cầu. Phần xương và thịt bò khi ninh đủ lửa trở nên mềm và ngọt béo, hòa quyện cùng vị nước dùng đậm đà, thơm mùi mắm ruốc đặc trưng, sa tế cay nồng, và các loại rau trụng như giá, hoa chuối, rau muống bào sợi. Tất cả khiến cho những thực khách khó tính nhất cũng thấy hài lòng.
Bún bò Phú Hưng, 284/2 Chợ Lớn, P. 11, Quận 6, TP. HCM
Giờ mở cửa: 06:00 – 12:00
Giá: 25.000đ – 35.000đ
Bún bò Út Hằng, 595/1 Cách Mạng Tháng 8, P. 15, Quận 10, TP. HCM
Giờ mở cửa: 14:00 – 22:00
Giá: 25.000đ – 45.000đ
Hủ tiếu xí quách
Một sự kết hợp độc đáo giữa bún bò Huế và những miếng xương khổng lồ đã tạo nên món ngon từ xí quách ở TP HCM.
Hủ tiếu là món ăn quen thuộc với người miền Nam. Bạn có thể dùng hủ tiếu vào bữa sáng, trưa, chiều, tối đều phù hợp. Có nhiều loại hủ tiếu, mỗi loại mang đặc trưng riêng, phù hợp khẩu vị từng thực khách.
Bên cạnh hủ tiếu Nam Vang hay hủ tiếu Mỹ Tho, hủ tiếu xí quách cũng được nhiều thực khách ưa thích. Món ăn có nguyên liệu đơn giản gồm bánh hủ tiếu, nước dùng, xí quách heo (xương ống, xương sườn) và rau sống. Đặc trưng của hủ tiếu xí quách là nước dùng thanh đạm. Khi ăn, thực khách cảm nhận được vị ngon từ thịt, ngọt từ xương. Nước chấm xí quách cũng khác nhau tùy theo quán, có thể là mắm gừng hoặc nước chấm tương giấm.
Hủ Tiếu Mỹ Tho Chị Phụng,71 Bửu Đình, phường 5, quận 6
Giá: 44.000-55.000 đồng
Giờ mở cửa: Từ 17h hàng ngày
810WI Đoàn Văn Bơ, quận 4
Giá: 25.000-30.000 đồng
Giờ mở cửa: 19h-22h
Hủ tiếu mì sườn Lò Siêu
Giá: 60.000-80.000 đồng
Giờ mở cửa: 6h-12h và 14h30-16h
Sườn muối ớt xanh
Món ngon từ xí quách ở TP HCM cuối cùng mà bạn không thể bỏ lỡ là sườn sốt ớt cay.
Thêm một món ăn không kém phần hấp dẫn từ xí quách là sườn sốt ớt xanh. Những phần sườn và xương heo đầy ắp thịt ninh mềm được chất thành ngọn núi “siêu to khổng lồ”. Sau đó, đầu bếp sẽ chan sốt từ nước hầm xương thanh ngọt, hòa cùng ớt xanh, gia vị, hành ngò… tạo sắc màu bắt mắt, thơm và nồng vị cay. Bạn có thể ăn không hoặc gọi thêm cơm trắng để giảm vị cay. Món ăn có nguồn gốc từ Thái Lan mang màu sắc bắt mắt và nồng vị cay kích thích vị giác.
Cục ta cục tác – Đặc sản Tây Nguyên, Đường Trần Huy Liệu, quận Phú Nhuận.
Giờ mở cửa: 11h-21h30.
Giá: 50.000-300.000 đồng.
Vy Garden – Sườn Cay,Đường Đinh Tiên Hoàng, quận Bình Thạnh.
Giờ mở cửa: 0h-23h59.
Giá: 140.000-900.000 đồng.
Tóm lại, tuỳ vào khẩu vị cũng như mục đích mỗi người mà họ sẽ lựa chọn phần xí quách cho phù hợp. Chẳng hạn như ví dụ: “Để hầm xương lấy nước dùng thì các loại xương ống luôn là ưu tiên lựa chọn hàng đầu”. Vì vậy hãy chọn lựa theo mục đích mỗi người nhé!
>>>Có thể bạn quan tâm:
