Làng nghề làm chuồn chuồn tre tại xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội nằm ngay dưới chân chùa Tây Phương. Thạch Thất chính là vùng đất cổ có truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời. Không chỉ có làng chuồn chuồn, nơi đây có đến 50 làng nghề, trong đó có 10 làng nghề được cấp bằng công nhận là “làng nghề truyền thống”.
Có thể bạn chưa biết, Thạch Xá là một trong rất nhiều làng nghề truyền thống ở Hà Nội với hơn 20 năm làm nghề chuồn chuồn với những sản phẩm tinh tế được làm nên từ chính đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân dân gian Phùng Xá.

Lịch sử hình thành làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá

Thạch Thất nổi tiếng là vùng đất cổ có lịch sử, truyền thống văn hóa lâu đời. Nơi đây có đến 50 làng nghề truyền thống khác nhau, trong đó có 10 làng nghề được công nhận là “làng nghề truyền thống”.
Có thể nói làng chuồn chuồn tre Thạch Xá là một trong nhiều làng nghề truyền thống ở Hà Nội có hơn 20 năm làm chuồn chuồn dưới đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân dân gian Phùng Xá, qua đó, đã tạo nên những sản phẩm vô cùng tinh tế, đầy hoài niệm tuổi thơ.

Trải nghiệm gì ở làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá?

Tìm hiểu quy trình làm chuồn chuồn tre thăng bằng

Tham quan làng chuồn chuồn tre Thạch Xá, du khách sẽ được nghe giới thiệu về làng chuồn chuồn tre Thạch Xá chi tiết nhất từ người dân địa phương, tận mắt chứng kiến quá trình làm chuồn chuồn của các nghệ nhân để thấy được đằng sau một sản phẩm là cả một bầu trời tâm huyết. Không những thế bạn còn có cơ hội tự tay trang trí cho mình những chú chuồn chuồn theo ý muốn.

Mua quà từ làng nghề

Bên cạnh trải nghiệm thực tế, bạn có thể chọn mua những chú chuồn chuồn yêu thích. Nếu trước đó vẫn còn băn khoăn không biết mua chuồn chuồn tre ở đâu Hà Nội thì đây chính là cơ hội dành cho bạn. Chuồn chuồn tre sẽ là món quà ý nghĩa, đong đầy ký ức tuổi thơ đơn giản, tươi đẹp dành tặng cho bạn bè, người thân.

Các địa điểm du lịch gần làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá

Phường Rối Nước Thạch Xá

Nằm gần làng chuồn chuồn tre Thạch Xá, làng Yên là một viên ngọc quý của văn hóa truyền thống Bắc Bộ. Điều đặc biệt ở đây là nghệ thuật múa rối nước, một di sản với hàng trăm năm lịch sử. Mặc dù trải qua thời kỳ khó khăn, nhưng các nghệ nhân làng vẫn không ngừng bảo tồn và phát triển nghệ thuật này.
Phường rối làng Yên đã từng biểu diễn trước vua Bảo Đại tại kinh thành Huế và nay đã trở lại với sự sáng tạo và nâng cấp kỹ thuật. Rối nước tại làng Yên không chỉ tạo hiệu ứng trên mặt nước mà còn kết hợp điều khiển bằng sào dưới nước và rối dây trên cạn, tạo ra một màn trình diễn linh hoạt và sống động.
Với sự kết hợp giữa truyền thống và sáng tạo, phường rối làng Yên đã mang nghệ thuật này ra sân khấu lớn và tham gia biểu diễn tại nhiều sân khấu trong và ngoài thành phố. Đến làng Yên, #teamKlook sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng nghệ thuật múa rối nước độc đáo, hiểu thêm về văn hóa nước nhà cũng như trân trọng hơn tâm huyết của những nghệ nhân biểu diễn.

Chùa Tây Phương

Chùa Tây Phương là một trong những ngôi chùa cổ nhất tại Việt Nam với lối kiến trúc độc đáo cùng những kiệt tác tác điêu khắc hiếm có của các nghệ nhân đương thời lúc bây giờ. Nơi đây còn là chốn linh thiêng thanh tịnh, thu hút rất nhiều các tín đồ Phật giáo về đây hành hương bái Phật.
Chùa Tây Phương hay còn được gọi là Sùng Phúc Tự, đây là tên chữ cổ của chùa , mang hàm nghĩa Tự là chùa, Sùng Phúc là nơi Đức Phật luôn hướng những điều thiện điều phúc đức. Tọa lạc ở huyện Thạch Thất, Hà Nội, chùa Tây Phương được biết đến là một trong những loại hình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, không chỉ thế nơi đây còn thu hút du khách bởi vẻ đẹp huyền bí và tĩnh lặng của núi rừng, sự linh thiêng hội tụ tinh hoa đất trời.
Theo các nhà Sử học, ngôi chùa được xây dựng vào khoảng thế kỷ 8, sau nhiều lần trùng tu và cải tạo, ngôi chùa mang hình dáng kiến trúc như ngày nay.
Để đến được với chùa Tây Phương, du khách sẽ cần phải leo qua 239 bậc thang đá ong rêu phong. Ngôi chùa được xây theo kiến trúc hình chữ Tam cổ với 3 nếp chùa đặt song song gồm: bái đường, chính điện và hậu cung.
Từ cổng chính bước qua khoảng sân chùa, du khách sẽ thấy 3 nếp nhà song song với nhau, theo thứ tự được gọi là chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng. Phía sau và 2 bên của chùa chính là nơi thờ nhà Tổ và Mẫu.
Một trong điểm nổi bật của chùa Tây Phương so với các ngôi chùa khác chính là nơi đây sở hữu rất nhiều những bức tượng pháp cùng với những kiệt tác hiếm có trong nghệ thuật điêu khắc tôn giáo. Ngôi chùa còn sở hữu 64 pho tượng với các bức phù điêu vô cùng hoành tráng, 16 pho tượng Tổ, bộ Tượng Tam Thế Phật, đặc biệt đến đây du khách còn có thể chiêm ngưỡng tượng 18 vị La Hán với những cung bậc cảm xúc hỉ nộ ái ố khác nhau.

Khu Du Lịch Sinh Thái Hoàng Long

Khu du lịch sinh thái Hoàng Long, nằm cách làng chuồn chuồn tre Thạch Xá chỉ chưa đầy 1km, là điểm đến lý tưởng cho bạn đang tìm kiếm sự yên bình giữa thiên nhiên. Đây là nơi du khách có thể tận hưởng không gian rộng lớn với hệ thống tiện ích hiện đại trong bầu không khí thanh khiết của vùng quê Bắc Bộ.
Khu resort này gây ấn tượng với kiến trúc truyền thống và thiết kế hiện đại, tạo ra một không gian độc đáo. Khu du lịch còn có những căn villa cao cấp, nhà sàn truyền thống, và những căn nhà cổ Bắc Bộ. Du khách có thể tham gia vào nhiều hoạt động giải trí như bơi lội, tennis, spa, và xông hơi.
Nằm dưới bóng mát của những cây thông và tre vàng, khu du lịch Hoàng Long mang đến một trải nghiệm đầy lôi cuốn và thư giãn cho du khách. Đây cũng là nơi lý tưởng để tổ chức các sự kiện và hội nghị với hội trường hiện đại và sức chứa lớn.

Làng quạt Chàng Sơn

Làng quạt Chàng Sơn nằm cách trung tâm thành phố khoảng 30km, thuộc tỉnh Hà Tây cũ, nay thuộc xã Chàng Sơn, huyện Thạch Thất, Hà Nội. Nằm lọt thỏm giữa cánh đồng lúa bát ngát, Chàng Sơn hiện lên với những hình ảnh vô cùng thân thuộc của làng quê Việt Nam như cây đa, giếng nước, sân đình, cùng những dải quạt giấy được phơi dọc khắp các con ngõ nhỏ.
Nghề làm quạt làng Chàng Sơn đã có từ hàng trăm năm nay và trải qua không ít thăng trầm. Từ thế kỷ 19, quạt Chàng Sơn đã vang danh khắp mọi miền đất nước và từng được người Pháp đem sang Thủ đô Paris để triển lãm. Trong thời kỳ bao cấp, làng Chàng Sơn là một tổ hợp sản xuất quạt giấy chuyên nghiệp, phân phát đi khắp nơi và được Nhà nước bảo trợ.
Nhưng sau khi chuyển sang cơ chế thị trường, do không có thị trường tiêu thụ, nhiều người dân trong làng phải bỏ nghề, chỉ còn ít người quyết tâm bám trụ. Trong đó, người đã có công khôi phục làng nghề quạt Chàng Sơn không thể không nhắc đến ông Dương Văn Mơ. Việc phục chế quạt thờ truyền thống làng Bùng là mốc khởi nghiệp cho ông Mơ trong việc sản xuất quạt hàng loạt và làm quạt thủ công mỹ nghệ.
Quạt Chàng Sơn đa dạng, phong phú về kích cỡ, mẫu mã, chủng loại: từ các loại quạt bình dân như quạt the, quạt tranh trang trí, quạt dùng làm thiệp cưới, quạt lụa, cho đến quạt cao cấp làm quà lưu niệm. Nhưng dù là loại nào thì cũng toát lên vẻ đẹp mềm mại, quyến rũ từ những hoạ tiết, hình ảnh trang trí bắt mắt. Mỗi chiếc quạt không chỉ mang trên mình giá trị nghệ thuật mà còn mang ý nghĩa lịch sử, văn hoá với những hình ảnh khắc họa các danh lam thắng cảnh, những câu chuyện cổ tích, bài thơ,…
Quy trình sản xuất quạt cũng rất cầu kỳ, phải thông qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Đầu tiên, các nghệ nhân Chàng Sơn phải bỏ công chọn ra từng ống tre đạt chuẩn, sau đó chặt ra ngâm trong nước từ 4-5 tháng. Tiếp theo, các khúc tre được chẻ nhỏ, vót thành nan trơn hoặc chạm khắc cầu kỳ. Các nghệ nhân sẽ suốt đinh những thanh tre thành hình vòng cung, bao bọc các nan tre bằng giấy dó hoặc vải, kết dính bằng hồ chắc chắn. Cuối cùng là công đoạn phơi quạt thật khô, đợi thành phẩm. Bởi vậy những chiếc quạt nhìn tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc và công sức cũng như tài hoa của các nghệ nhân yêu nghề.
Nếu bạn vẫn chưa tìm được địa điểm vui chơi Hà Nội cho nhóm bạn của mình thì hãy thử đến với làng quạt Chàng Sơn tìm hiểu về nghề làm quạt giấy truyền thống tại đây, chắc chắn sẽ cho bạn và bạn bè những trải nghiệm mới mẻ nhất. Tại đây, bạn sẽ được tận mắt chứng kiến các quy trình làm quạt từ chọn tre, pha nan, vót nhẵn, xử lý hóa chất, dán giấy, dán vải, rồi đem hong khô,… Trò chuyện cùng các nghệ nhân, nghe họ chia sẻ về những chiếc quạt tự tay mình làm ra để thấy được lòng yêu nghề, say sưa với nghề của những con người nơi đây.
Không chỉ được tìm hiểu các quy trình làm quạt mà đến làng Chàng Sơn du khách còn được trải nghiệm tự tay làm những chiếc quạt giấy, quạt nan xinh xắn đem về làm quà. Bạn có thể hoàn toàn yên tâm vì những nghệ nhân Chàng Sơn rất thân thiện và nhiệt tình. Dưới sự hướng dẫn tỉ mỉ của họ chắc chắn sẽ giúp bạn cho ra những thành quả tuyệt vời.

Đặc sản làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá

Bánh Chè Lam

Bánh chè lam Thạch Xá là một biểu tượng ẩm thực tại xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất. Nó là một món đặc sản lâu đời xuất hiện trong các dịp lễ và Tết. Mỗi miếng bánh chè lam là sự kết hợp tinh tế giữa ngọt mật, cay gừng, dẻo của bột nếp, và ngậy từ thịt lợn. Để tạo nên hương vị độc đáo này, người làm bánh cần có tay nghề cao và sự tỉ mỉ.
Bánh chè lam không chỉ là một món ăn, mà còn thể hiện tấm lòng và sự thành tâm của người dân Thạch Xá. Mỗi miếng bánh chè lam là một hồi ức về truyền thống và tâm hồn của người Việt. Khi thưởng thức bánh chè lam, bạn sẽ tận hưởng sự hài hòa của các hương vị và tìm hiểu thêm về văn hóa ẩm thực độc đáo của làng chuồn chuồn tre Thạch Xá.

Chuột Đồng Nướng

Chuột đồng nướng, một đặc sản mới đầy ấn tượng tại làng chuồn chuồn tre Thạch Xá, đã nhanh chóng ghi dấu trong lòng du khách. Thịt chuột đồng được bắt từ những cánh đồng địa phương có thịt thơm ngon và dai, tạo sự khác biệt hoàn toàn so với các loại thịt khác.
Sau khi bắt về, chuột đồng trải qua quy trình chế biến tỉ mẩn. Thịt chuột được làm sạch, thui vàng, và ướp gia vị đặc biệt. Với sự sáng tạo đa dạng, chuột đồng có thể biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như nướng quay, chuột nấu giả cầy, hay chuột hấp lá chanh. Thịt chuột ngọt, mềm, chắc chắn sẽ khiến bạn đắm chìm trong hương vị độc đáo của đặc sản này. Đừng bỏ lỡ cơ hội thử món ăn độc đáo này khi đến Thạch Xá, nơi vẻ đẹp nghệ thuật và ẩm thực độc đáo đan xen tạo nên một trải nghiệm không thể quên.

Thịt Gà

Thịt gà từ làng Thạch Thất, cách không xa từ làng chuồn chuồn tre Thạch Xá, là một đặc sản ngon và độc đáo. Nếu bạn có cơ hội ghé qua khu vực này, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức thịt gà đặc biệt.
Gà Thạch Thất nổi tiếng với thịt dai ngon, ngọt và chắc. Đây là nguyên liệu lý tưởng cho nhiều món ăn ngon và đậm đà, như gà nướng muối, gà luộc, nộm gà, và nhiều món khác. Mỗi món ăn mang trọn vị ngon riêng của làng quê, tạo nên trải nghiệm ẩm thực độc đáo. Ngoài ra, nếu đến đây vào dịp mùng 6 tháng Giêng, bạn còn có cơ hội tham gia lễ hội Tết gà đặc biệt tại xã Canh Nậu, với phiên chợ gà độc đáo chỉ diễn ra mỗi năm một lần.

Một số lưu ý khi đến làng chuồn chuồn tre Thạch Xá

-Nếu bạn chọn phương tiện di chuyển là xe bus thì xe sẽ dừng ở bến gần chùa Tây Phương. Lúc này bạn cần đi khoảng 500m theo hướng vào chùa sẽ thấy làng nghề.
-Bạn nên liên hệ trước với xưởng sản xuất trước khi ghé thăm để tránh trường hợp đi vào ngày không có người làm việc tại xưởng.